GERİ DÖNÜŞÜMÜN AMACI
Öğrencilere çevre koruma bilinci kazandırmak, teknolojik atıkların geri dönüşümünü sağlamak amacıyla ATML proje grubu öğrencileri tarafından e-atık geri dönüşüm projesini hazırladık. Çünkü,çevreye bilinçsiz bir şekilde saçılan elektronik atıkların hava, su ve toprağı kirlettiği açıktır. Elektronik atıkların içerisinde bulunan tehlikeli maddeler insan sağlığını da riske atmaktadır
Amacımız öğrencilerde geri dönüşüm bilinci oluşturarak,elektronik atıkları toplayarak bunları geri kazandırmayı, ekonomiye katkı sağlamayı,çevremize yardımcı olmayı hedefledik.
E-Atıklara Şimdi Ne Yapılıyor?
E-Atıklara Şimdi Ne Yapılıyor?
E-atıkların çığ gibi büyüyen hacmi nedeniyle dolgu yapma (yeraltı suyunu kirletebilir) fakir ülkelere ihraç etme (oradaki insanları zehirler), yakılma (zehirli gaz ve kül çıkarır), tekrar kullanım (sağlam ve kullanılabilir olanların) ve geri dönüşüm (hidro/piro metalurjik proseslerle) en yaygın kullanılan metotlardır . ABD’de sadece e-atıkların %10’u geri dönüş türülmektedir. Bilgisayarların %11 -15’i tekrar kullanılmakta/geri kazanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin büyük bir kısmı tehlikeli e-atıklarını fakir Asya ve Afrika ülkelerine ihraç etmeyi veya bağışlamayı tercih etmektedir. E-atık ihracatı hem karlı hem de en ucuz, tehlikeli atıktan kurtulma yöntemidir. Az gelişmiş/gelişmekte olan fakir ülkelerde özellikle kadınlar, mahkûmlar ve çocuklar çok ucuz işgücü ile bu atıkların manüel olarak geri dönüşümünü sağlarken çok ciddi sağlık tehditleri altındadır. Gelişmiş bir ülke tarafından e-atıkların ihracatı onun ülke içinde geri dönüştürülmesinden 10 kat daha ucuz olmaktadır. E-atıklar Çin, Hindistan, G. Afrika ve Nijerya gibi ülkelerde açıkta yakma ve asit banyolarında metalleri kazanılıp geri kalan tüm zehirli atıklar denetimsiz doğaya atılmaktadır. Buda toprağın, suyun ve havanın aşırı kirletilmesine neden olmaktadır . Uluslar arası Basel antlaşması 1989’da oluşturuldu ve 1994’te tüm zehirli atıkların zengin ülkelerden fakir ülkelere ne sebeple olursa olsun ithalini/sevkini yasaklamıştır. Tehlikeli atıklar azaltılmalı ve milli sınırlar içinde çözülmelidir. Dünyada 149 ülke Basel atık antlaşmasını kabul etmiş fakat ABD kabul etmemiştir. ABD’de e-atık problemini Asya/Afrika’nın arka bahçesine süpürmeyi tercih etmektedir . Türkiye Basel Antlaşmasını 1994’te imzalamıştır. 1996 Londra, 1998 Roterdam ve 2001 Stokholm Antlaşmalarını imzalamamıştır. Bu yüzden ülkemizin tehlikeli atıklar açısından notu ortadır.
E-atıkların çığ gibi büyüyen hacmi nedeniyle dolgu yapma (yeraltı suyunu kirletebilir) fakir ülkelere ihraç etme (oradaki insanları zehirler), yakılma (zehirli gaz ve kül çıkarır), tekrar kullanım (sağlam ve kullanılabilir olanların) ve geri dönüşüm (hidro/piro metalurjik proseslerle) en yaygın kullanılan metotlardır . ABD’de sadece e-atıkların %10’u geri dönüş türülmektedir. Bilgisayarların %11 -15’i tekrar kullanılmakta/geri kazanılmaktadır. Gelişmiş ülkelerin büyük bir kısmı tehlikeli e-atıklarını fakir Asya ve Afrika ülkelerine ihraç etmeyi veya bağışlamayı tercih etmektedir. E-atık ihracatı hem karlı hem de en ucuz, tehlikeli atıktan kurtulma yöntemidir. Az gelişmiş/gelişmekte olan fakir ülkelerde özellikle kadınlar, mahkûmlar ve çocuklar çok ucuz işgücü ile bu atıkların manüel olarak geri dönüşümünü sağlarken çok ciddi sağlık tehditleri altındadır. Gelişmiş bir ülke tarafından e-atıkların ihracatı onun ülke içinde geri dönüştürülmesinden 10 kat daha ucuz olmaktadır. E-atıklar Çin, Hindistan, G. Afrika ve Nijerya gibi ülkelerde açıkta yakma ve asit banyolarında metalleri kazanılıp geri kalan tüm zehirli atıklar denetimsiz doğaya atılmaktadır. Buda toprağın, suyun ve havanın aşırı kirletilmesine neden olmaktadır . Uluslar arası Basel antlaşması 1989’da oluşturuldu ve 1994’te tüm zehirli atıkların zengin ülkelerden fakir ülkelere ne sebeple olursa olsun ithalini/sevkini yasaklamıştır. Tehlikeli atıklar azaltılmalı ve milli sınırlar içinde çözülmelidir. Dünyada 149 ülke Basel atık antlaşmasını kabul etmiş fakat ABD kabul etmemiştir. ABD’de e-atık problemini Asya/Afrika’nın arka bahçesine süpürmeyi tercih etmektedir . Türkiye Basel Antlaşmasını 1994’te imzalamıştır. 1996 Londra, 1998 Roterdam ve 2001 Stokholm Antlaşmalarını imzalamamıştır. Bu yüzden ülkemizin tehlikeli atıklar açısından notu ortadır.
TÜRKİYE'DE ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN ÜRETİMİ
TÜRKİYE'DE ELEKTRONİK SEKTÖRÜNÜN ÜRETİMİ
Türkiye'de bugün, elektronik sektöründe sanayi odalarına kayıtlı olan yaklaşık 500 imalatçı şirket bulunmaktadır. Bu şirketlerde istihdam edilen kişi sayısı ise yaklaşık 45.000’dir.Türk Elektronik Sanayicileri Derneği'nin (TESİD) verilerine göre; 2008'de Türkiye'nin elektronik sanayi toplam üretim değeri 9,5 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bunun içinde, tüketici elektroniği alt sektörü yüzde 45 ile ilk sırada Y2r almaktadır. 2008 yılı üretim değerleri ise sırasıyla şöyle sıralanmaktadır: Diğer profesyonel ve endüstriyel cihazlar 1,6 milyar dolar, telekomünikasyon cihazları 1,5 milyar dolar, bilgisayar cihazları 963 milyon dolar, askeri elektronik cihazlar 667 milyon dolar ve bileşenler alt sektörlerinin 494 milyon dolar.Öte yandan, elektronik sektörü düşük yerli hammadde kullanım oranına sahip olduğu için, bileşenler alt sektörünün üretimdeki payı son derece düşüktür. Sektöre hammadde temin eden bileşenler alt sektörü, ithalatı yüksek orana sahip alt sektörlerden biri durumundadır.Türkiye elektronik sanayi özellikle 2 alt sektörde yoğunlaşmaktadır. Bunlar tüketici elektroniği ve telekomünikasyon ekipmanlarıdır. Tüketici elektroniği alt sektöründe en önemli ürün grubu renkli televizyonlardır. TV üretiminde 326 şirket faaliyet göstermektedir. Bu alanda çalışan sayısı ise 9.264’tür. Renkli televizyon üretimi 2008'de bir önceki yıla göre yüzde 27 azalarak, 2008'de 9 milyon 303 bin 486 adede düşmüştür. Üretimdeki düşüş, tüplü televizyonların ticaret ömrünü doldurmasından kaynaklanmıştır. Türk üreticiler, üretiminde uzmanlaşmış oldukları tüplü TV üretiminden, LCD ve plazma televizyonlar üretimine geçiş yaşamaktadır. Ancak LCD ve plazma televizyonlar konusunda uzak doğu menşeli şirketlerin ağırlığı vardır. Bu tip televizyonların panelleri yalnızca Güney Kore, Japonya ve Tayvan'da yapıldığı için, LCD ve plazma televizyon üretiminde Türk üreticiler Uzakdoğu'ya bağımlı durumdadır.Elektronik sanayinin diğer önemli alt sektörü olan telekomünikasyon ekipmanlarında ise Türkiye'nin hedeflerinden birinin zengin bir iletişim altyapısı kurmak olması pazar açan bir etkendir. Bunun yanında telekomünikasyon alt sektörünün başarıya ulaşmasında Ar-Ge çalışmaları da önemli bir rol oynamıştır.Telekomünikasyon kabloları, telekomünikasyon ekipmanı alt sektörü üretiminde en yüksek paya sahip ürün grubu durumundadır. Sektörde her çeşit elektrik ve telekomünikasyon kablosu üretilmektedir. Çok uluslu kablo şirketleri de dahil olmak üzere 374'den fazla kablo imalatçısıyla Türkiye, kablo üretimi konusunda büyük bir potansiyele sahip bir ülke konumundadır. Telekomünikasyon kabloları imalatçılarının çoğu İstanbul ve Kayseri'de bulunmaktadır.Diğer önemli alt sektör olan profesyonel ve endüstriyel cihazlar alt sektörü (kesintisiz güç kaynakları, invertörler, redresörler, otomasyon sistemleri, sinyalizasyon ve alarm sistemleri, endüksiyon ocakları, test, kontrol ve ölçü cihazları, tıbbi elektronik cihazlar, güvenlik sistemleri) üretimi ise KOBİ'ler tarafından etkin bir şekilde yapılmaktadır.
GERİ DÖNÜŞÜM SÜREÇLERİ
GERİ DÖNÜŞÜM SÜREÇLERİ
Kaynakta Ayırarak Toplama;
Değerlendirilebilir nitelikli atıkların oluştukları kaynakta çöple karışmadan ve kirlenmesine izin verilmeden ayırarak toplanması. Bu şekilde bu tür atıkların diğer çöplerle karışmadan ayrı toplanması geri dönüşüm basamaklarında zamandan tasarruf sağladığı gibi kirlenmesinin önlenmesi ile ayrıca yıkanmasına gerek kalmayacaktır. Buda yeniden yıkanmasına engel olacağından sudan da tasarruf sağlanmış olacaktır.Kaynağında ayırma; Hazır mamül özelliğindeki belirgin özellikteki e-atıklar öncelikle hacim, ürün çeşidi, tabi tutulacağı fiziksel ve/veya kimyasal işlemlere göre sınıflandırılarak ayrılırlar, kontamine mamüller ise ayrı bir alanda yine aynı şekilde sınıflandırılarak ayrılmak üzere toplanırlar. Bu işlemler manuel ve/veya mekanik yöntemlerle gerçekleştirilebilinir.
Değerlendirilebilir Atıkları Ayrı Toplama;
Bu işlem değerlendirilebilir atıkların (elektrikli-elektronik atıklar en güzel örneğidir) çöple karışmadan temiz bir şekilde ayrı toplanmasını sağlar. Ayrılan hazır mamüller ve kontamine malzemelerden hazır mamül haline dönüştürülüp sınıflandırılan atıklar aynı sınıflar içerisinde toplanılırlar.
Bu işlem değerlendirilebilir atıkların (elektrikli-elektronik atıklar en güzel örneğidir) çöple karışmadan temiz bir şekilde ayrı toplanmasını sağlar. Ayrılan hazır mamüller ve kontamine malzemelerden hazır mamül haline dönüştürülüp sınıflandırılan atıklar aynı sınıflar içerisinde toplanılırlar.
Sınıflama;
Bu işlem kaynağında ayrı toplanan malzemelerin akümülatörler, araç lastikleri, beton, röntgen filmleri, yiyecek ve içecek ambalajlarında kullanılan metal, plastik ve cam atıklar, kağıt, karton, piller, kauçuk, kemik, tekstil parçaları, motor yağları ve atık yağlar bazında sınıflara ayrılmasını sağlar. Bu sınıflama değerlendirilecek çöplerin ayrı ayrı olarak geri dönüşüm tesislerine ulaştırılması sağlanacaktır. Kaynağında sınıflama yapılmadan toplanan çöpler ana çöp alanlarına taşınarak bu bölgelerde ayrıştırılarak yeniden değerlendirilme işletmelerine taşınacaktır. Kaynağında sınıflara ayrılması zaman, nakliye ve işçilikten tasarruf yapılmasını sağlayacaktır.Sınıflandırılmış mamüller için çevre etki değeri, ekonomik değeri, yüklenme sırası gibi özelliklerine bakılarak yeniden kalite sınıflandırması yapılır. Sınıflandırma ürünün ekonomik değerini arttıran en önemli faktördür.
Bu işlem kaynağında ayrı toplanan malzemelerin akümülatörler, araç lastikleri, beton, röntgen filmleri, yiyecek ve içecek ambalajlarında kullanılan metal, plastik ve cam atıklar, kağıt, karton, piller, kauçuk, kemik, tekstil parçaları, motor yağları ve atık yağlar bazında sınıflara ayrılmasını sağlar. Bu sınıflama değerlendirilecek çöplerin ayrı ayrı olarak geri dönüşüm tesislerine ulaştırılması sağlanacaktır. Kaynağında sınıflama yapılmadan toplanan çöpler ana çöp alanlarına taşınarak bu bölgelerde ayrıştırılarak yeniden değerlendirilme işletmelerine taşınacaktır. Kaynağında sınıflara ayrılması zaman, nakliye ve işçilikten tasarruf yapılmasını sağlayacaktır.Sınıflandırılmış mamüller için çevre etki değeri, ekonomik değeri, yüklenme sırası gibi özelliklerine bakılarak yeniden kalite sınıflandırması yapılır. Sınıflandırma ürünün ekonomik değerini arttıran en önemli faktördür.
Değerlendirme;
Fiziksel ve/veya kimyasal yöntemlerle temiz ayrılmış kullanılmış malzemelerin ekonomiye katılması işlemidir.Kalifikasyonu yapıldıktan sonra tasniflenen malzemeler Tasnif/Depolama sahasına çekilir, yurt içinde geri dönüşümü mümkün olan malzemelerin sınıflarına göre lisanslı firmalarla irtibata geçilerek geri dönüşüm işlemi tamamlanır, geri dönüşümü Türkiye'de mümkün olmayan malzemelerin yurtdışındaki lisanslı geri-dönüşüm firmaları ile irtibatının sağlanarak, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın izni ile geri dönüşüm amacı ile teslim edilir.
Fiziksel ve/veya kimyasal yöntemlerle temiz ayrılmış kullanılmış malzemelerin ekonomiye katılması işlemidir.Kalifikasyonu yapıldıktan sonra tasniflenen malzemeler Tasnif/Depolama sahasına çekilir, yurt içinde geri dönüşümü mümkün olan malzemelerin sınıflarına göre lisanslı firmalarla irtibata geçilerek geri dönüşüm işlemi tamamlanır, geri dönüşümü Türkiye'de mümkün olmayan malzemelerin yurtdışındaki lisanslı geri-dönüşüm firmaları ile irtibatının sağlanarak, Çevre ve Orman Bakanlığı'nın izni ile geri dönüşüm amacı ile teslim edilir.
Geri Dönüşüm Ürününün Ekonomiye Kazandırılması;
Geri dönüştürülen ürünün yeniden kullanıma sunulmasıdır.
Geri dönüştürülen ürünün yeniden kullanıma sunulmasıdır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)